سومین شماره فصلنامه الکترونیکی «گزارش ایران شناسی»
بر روی تارنمای بنیاد ایران شناسی بارگذاری شد
کشور پهناور جمهوری اسلامی ایران که از شمال تا جنوب و از شرق تا غرب دارای گونه‌های متنوعی از پدیده‌های طبیعی و اقلیمی است، کشوری چهار فصل است و بواسطه تاریخ و تمدن چند هزار ساله به همان اندازه دارای تنوع در نژادها، زبانها و گویشها و آثار تاریخی و باستانی است. به‌همین دلیل، تعدد موضوع برای پژوهش در حوزه ایرانشناسی بسیار است و اندکی غفلت و شتابزدگی در انتخاب، برنامه‌ریزی و اجرای طرحهای پژوهشی در بنیاد ایرانشناسی میتواند این مؤسسه علمی و پژوهشی را از اهداف اصلی خود دور نماید و ضمن تبدیل فعالیتهای آن به روزمره‌گی و رفع تکلیف، آن را بسوی موازیکاری با سایر سازمانها سوق دهد.
همچنین با کمی دقت در حوزه فعالیت کشورهای غربی، به‌سرعت متوجه این امر میشویم که کشورهایی که تاریخ آنها به زحمت به 200 سال میرسد، مشغول فعالیت در حوزه تولید و جعل تاریخ برای خود هستند و دریغ است که در چنین شرایطی ایران با داشتن تمدن چندین هزارساله، از شناخت سابقه خود و معرفی آن به جهانیان غافل بماند.
بنیاد ایرانشناسی نیز- بعنوان متولی پژوهش در حوزه شناخت ایران- عموماً این سئوال را به ذهن مخاطبان خود متبادر میسازد که، اساساً باید از کجا آغاز کند و به کجا برسد؟ چه چیز یا چیزهایی را از ایران باید بشناسد و چگونه آنها را به هموطنان و دیگر ملتها معرفی نماید؟ اولویتهای اصلی آن در شناخت و شناساندن کدامیک از وجوه کشور عزیزمان ایران باید باشد؟ میتوان چنین نتیجه‌گیری کرد که نوع دیدگاه، عملکرد و سلیقه مدیران و برنامه‌ریزان بنیاد ایرانشناسی میتواند تا حدود زیادی در رسیدن این بنیاد به اهداف عالی و نهایی خود کارساز باشد.
از مهمترین خلأهای موجود در زمینه ایرانشناسی، عدم تدوین تاریخ ایران به‌دست ایرانیان و عدم سنجش و ارزیابی نقش فرهنگ و تمدن ایرانی- اسلامی در میان دیگر فرهنگها و تمدنهای جهان است. بویژه که عمدتاً غربیان، تاریخ ایران را از برآمدن هخامنشیان در نظر گرفته‌اند و بسیاری از پیشروی‌های فرهنگ ایران را در سپیده‌دم تاریخ و فراتر از آن در عرصه‌های مختلف علم و تکنولوژی مانند: دانش اهلی‌کردن حیوان و گیاه، ذوب و استحصال فلزات، تولید سفال و بسیاری موارد دیگر را نادیده انگاشته‌اند. بر این اساس، ریاست محترم بنیاد ایرانشناسی، حضرت آیت‌ا... سیدمحمد خامنه‌ای؛ در همان نخستین ماههای حضور در بنیاد، به‌سرعت به این خلاء بزرگ در برنامه‌های پژوهشی بنیاد پی بردند و با وسواس و ظرافت خاص و به دور از شتابزدگی- که از مشخصه‌های بارز ایشان در مدیریت است- سنگ بنای یکی از اصلیترین طرحهای پژوهشی در حوزه وظایف بنیاد ایرانشناسی را نهادند: طرح پژوهشی «گاهنگاری تطبیقی ایران و جهان؛ از پیش از تاریخ تا برآمدن هخامنشیان»، که ماحصل این طرح، تهیه جدول گاهنگاری تطبیقی ایران و جهان بوده است.
همچنین ریاست محترم بنیاد ایرانشناسی، پس از انجام این طرح ملی و بررسی دستاوردهای آن و با توجه به پیشرفتهای فوق‌العاده و چشمگیر منطقه زاگرس در عرصه‌های پیش از تاریخ و کم‌توجهی ویژه به این ناحیه، طرح زاگرس‌شناسی را در دستور کار بنیاد قرار دادند که در آینده‌ای نزدیک چندین مجلد کتاب از ماحصل پژوهشهای صورت گرفته در این عرصه، از مجموعه انتشارات بنیاد ایرانشناسی، به زیور چاپ آراسته خواهد شد.
اینها گوشه‌ای از اقدامات صورت گرفته در حوزه ایرانشناسی است که، بنیاد ایرانشناسی بعنوان مهمترین نهاد و مرجع شناخت و شناساندن ایران در دستور کار خود قرار داده است و البته بسیاری از کارهای کوچک و بزرگ دیگر که نتایج آن به محضر ایران دوستان عزیز ارائه خواهد شد.
طرحهایی نو و ایرانشناسانه به مفهوم واقعی کلمه بنیانگذاری گردیده و طبعاً چنین فعالیتهایی از ابتدا تا حصول نتیجه مانند کاشت بذری است که به ثمر رسیدن و نمایان شدن آثار و نتایج آن نیازمند سعی و تلاش و صرف زمان میباشد و یکی از اهداف فصلنامه الکترونیکی «گزارش ایرانشناسی» نیز اطلاع‌رسانی درخصوص همین فعالیتهاست.
این فصلنامه که درگذشته در شکل و شمایل کتاب منتشر میشد، در فصل جدید انتشار دستخوش تغییرات اساسی شده است و در قالب فصلنامه‌ای فرهنگی- خبری، بصورت منظم و الکترونیکی به نظر علاقه‌مندان خواهد رسید. انعکاس کلیه فعالیتهای علمی و پژوهشی و اجرایی بنیاد در هر شماره انجام خواهد شد و تمام سعی دست‌اندرکاران بر آن است تا مجله‌ای جذاب و حاوی اطلاعات مفید و به‌روز از فعالیتهای ایرانشناسی- چه در داخل و چه در خارج از کشور- در دسترس علاقه‌مندان قرار گیرد.
بر این اساس و به یاری خداوند متعال هم‌اینک سومین شماره پیاپی فصلنامه الکترونیکی «گزارش ایرانشناسی»، بهار 1398، بر روی تارنمای بنیاد قرار گرفته است. اهم مطالب ارائه شده در این شماره، ارائه گزارشی از فعالیتهای سه ماهه بنیاد ایرانشناسی در حوزه دیدارها، همایشها، اقدامات واحد تحصیلات تکمیلی و شعب استانی، همچنین ارائه اخبار و رویدادهای مربوط به حوزه ایرانشناسی و مطالعات ایرانی (در سطح داخلی و خارجی) شامل: جغرافیا، طبیعت، کاوشها و کشفیات باستان‌شناسی، فرهنگ و هنر و حکمت و فلسفه ایرانی میباشد.
قابل ذکر است در این شماره مصاحبه‌های ویژه‌ای با امیرسرتیب دکتر محمد حسن نامی، عضو هیئت امنای بنیاد ایرانشناسی و دکتر محمود احمدی، عضو هیئت علمی گروه اقلیم‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی ارائه شده و در بخش دیگری شرح مختصری از مناسبتها و آیین نوروزی و بهاری بهمراه مختصری از تازه‌های نشر ایرانشناسی ارائه شده است.
روابط عمومی بنیاد ایرانشناسی