هفتمین نشست از سلسله نشستهای دوشنبه‌های ایرانشناسی برگزار شد:
«اسطورهها در فرهنگ ایرانی»
دکتر ژاله آموزگار / بیست و هشتم آبان 1397
بنیاد ایرانشناسی هفتمین نشست از سلسله نشستهای دوشنبه‌های ایرانشناسی را با موضوع «اسطورهها در فرهنگ ایرانی»، بیست و هشتم آبانماه 1397 برگزارکرد.
به گزارش روابط عمومی بنیاد ایرانشناسی، در این نشست خانم دکتر ژاله آموزگار، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران، با مقایسة اسطورهها در فرهنگ ایرانی و دیگر فرهنگها، موضوع سخنرانی خود را به «نابخردی خدایان خردمند» اختصاص داد و تفاوت میان آنها را بررسی کرد. ایشان ضمن تعریف اسطوره به تخیل جمعی و رویاهای گروهی یک ملت بنا بر باورها، اعتقادات، و نیازهای اجتماعی و اقلیمی خود و تکرار این تخلیات در زمانهای مختلف، اسطوره را یک سرگذشت «مینویی(دنیای فراسو)» خواند و دلیل پیدایش اسطوره را «جهل و نادانی»، «تجسم احساسات و آرزوها» و «عجز و ناتوانی» برشمرد.
وی با اشاره به اینکه روایتهای اساطیری باعث شناخت ما از آرزوها و احساسات مردم و دیدگاههای آنها نسبت به خود و اطرافیان در محیط زیستشان میشود، مطالعه اسطورهها از لحاظ تاریخ اجتماعی و روانشناسی را مهم دانست و در ادامه چنین بیان داشت:
هر سرزمینی، تاریخ خود را دارد و این تاریخ به دوران «پیش تاریخی» و «تاریخی» تقسیم میشود. تقسیمات دیگر آن نیز شامل: «تاریخ واقعی»، «تاریخ روایی» و «تاریخ اساطیری» میباشد که در تاریخ واقعی، اطلاعات ما بر اساس مستندات تاریخی و واقعی شکل میگیرد. روایتهای تاریخی مربوط به رویدادهای تاریخی را تاریخ روایی میگویند و تاریخ اساطیری بنا بر باورهای اقوام شکل گرفته که در آن اسطورهها نقش عمده را دارند.
در همة فرهنگها اسطورههای اهورایی (خوب) و اهریمنی (بد) داریم که جدال میان خیر و شر را روایت میکنند، که در این روایتها از آفرینش نخستین، دنیای فراسو، خدایان و بسیاری از این قبیل سخن به میان می‌آید. شناخت اسطورهها میتواند ما را تا حدودی با تاریخ روزگاران باستان آشنا کند و گوشه‌های تاریک ساختار اجتماعی کهن را روشن سازد و ما به نحوه تفکر مردمان آن دوران پی ببریم و سوالهای بی‌پاسخ از جوامع باستانی که نه از عهدة علم باستانشناسی بر‌می‌آید و نه از عهدة تاریخ مستند را پاسخ دهیم.
خانم دکتر آموزگار در ادامه ضمن بیان خصوصیات اسطورهها در ایران باستان که تماماً بر پایة خردمندی و صفتهای برتر و والایی بوده است و هیچ صفت بدی در آنها وجود ندارد، از داستانهای اسطوره‌ای مثال زد و به خرد و دانایی اسطورههای ایران باستان - که از بستر اعتقادات و بازتاب اندیشه‌های مردمان این سرزمین نشأت گرفته است - اشاره کرد، و فرزانگی و خرد اسطورهها در ایران را از افتخارات و برتری فرهنگ ما ایرانیها دانست.
این بانوی اسطوره‌شناس، در پایان نشست، خصوصیات اسطورهها در یونان را با ذکر داستانهایی اساطیری از فرهنگ یونان بیان کرد و تقابل خدایان یونان با یکدیگر و نابخردی در کارها - بر عکس اسطورهها و خدایان فرهنگ ایران باستان که در همه امور با خرد کار میکردند- را از ویژگیهای اسطورههای یونان برشمرد. وی با بیان اینکه اسطورههای یونانی به صفتهای انسانی بیشتر نزدیک هستند تا به خدایان، این موضوع را دلیل ماندگاری اسطورههای یونانی در دنیای امروز عنوان کرد. در انتهای این نشست از این بانوی فرهیخته با اهداء لوح تقدیر و هدایا تشکر و قدردانی بعمل آمد.
گزارش تصویری هفتمین نشست دوشنبه‌های ایرانشناسی با موضوع:
«اسطورهها در فرهنگ ایرانی»
